Ghost Writer Là Gì? Công Việc Và Thu Nhập Của Ghostwriter
Bài viết gốc: https://nganhquangcao.vn/ghost-writer-la-gi
Ghost Writer là gì?
Ghost Writer là người được thuê để viết nội dung cho một cá nhân hoặc tổ chức khác, nhưng tên của họ sẽ không xuất hiện trên sản phẩm cuối cùng. Thay vào đó, người thuê sẽ đứng tên tác giả và sở hữu toàn bộ bản quyền của tác phẩm sau khi được bàn giao.
Có thể hiểu, Ghost Writer là "người viết hộ", hoạt động ẩn danh và không được công chúng biết đến hay ghi nhận công lao trực tiếp cho tác phẩm mình tạo ra. Mặc dù có vẻ mang tính không công khai, dịch vụ Ghostwriting rất phổ biến và được nhiều doanh nghiệp, người nổi tiếng sử dụng để sản xuất đa dạng các loại nội dung như bài phát biểu, lời bài hát, bài đăng mạng xã hội, thậm chí là sách hoặc các tài liệu tiếp thị trực tuyến.
Bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào có nhu cầu về nội dung đều có thể thuê Ghost Writer. Sau khi hoàn thành công việc, Ghost Writer không còn quyền sở hữu đối với nội dung đã viết.
Công việc của Ghostwriter là gì?
Phạm vi công việc của một ghostwriter rất đa dạng, bao gồm:
- Sáng tác sách: Đây là một mảng lớn, từ các tác phẩm học thuật chuyên sâu (kinh doanh, tài chính, nông nghiệp) đến sách cho người nổi tiếng hoặc chuyên gia muốn chia sẻ kiến thức, câu chuyện nhưng không có thời gian hoặc kỹ năng viết lách. Ghostwriter giúp biến ý tưởng và chuyên môn của khách hàng thành một cuốn sách hoàn chỉnh.
- Xây dựng nội dung trực tuyến: Họ viết blog, bài đăng mạng xã hội, và các bài viết chuyên ngành. Đối tượng thường là các blogger, người có ảnh hưởng (KOLs/Influencers) muốn mở rộng thương hiệu cá nhân, duy trì sự hiện diện trực tuyến đều đặn hoặc đơn giản là họ không "có duyên" với con chữ. Ghostwriter thường có kinh nghiệm tối ưu hóa SEO để tăng khả năng tiếp cận cho nội dung.
- Soạn thảo bài phát biểu và kịch bản: Các nhà lãnh đạo, chính trị gia, người của công chúng thường xuyên phải phát biểu trước đám đông. Ghostwriter giúp họ chuẩn bị những bài phát biểu thu hút, thuyết phục. Tương tự, họ cũng có thể viết kịch bản video, kịch bản phim.
- Phát triển nội dung quảng cáo và tiếp thị: Doanh nghiệp thuê ghostwriter để tạo ra các bài viết quảng cáo, nội dung website, email marketing, và các tài liệu tiếp thị khác nhằm thu hút khách hàng và quảng bá sản phẩm/dịch vụ.
- Hỗ trợ xuất bản: Ghostwriter có thể giúp các tác giả, đặc biệt là những người mới, xây dựng đề cương (proposal) sách hấp dẫn để trình bày với nhà xuất bản, tăng cơ hội được chấp thuận.
- Công việc cụ thể cho người có ảnh hưởng (Influencers):
- Biên tập, hoàn thiện bản nháp thô từ influencer.
- Đề xuất ý tưởng nội dung sáng tạo.
- Quản lý và sản xuất nội dung cho các nền tảng như Fanpage, Instagram, Group cộng đồng.
- Soạn thảo thư ngỏ, thư cảm ơn đối tác hoặc người hâm mộ.
Thu nhập của Ghost Writer là bao nhiêu?
- Viết sách (Đặc biệt cho người nổi tiếng, chuyên gia): Trên thị trường quốc tế, một ghostwriter có thể kiếm được từ 30.000 USD đến 100.000 USD hoặc hơn cho mỗi cuốn sách viết cho nhân vật nổi tiếng hoặc chuyên gia. Mức thù lao này chịu ảnh hưởng lớn bởi danh tiếng của người đứng tên tác giả và độ phức tạp, yêu cầu nghiên cứu của nội dung. Ngay cả với các dự án sách phi hư cấu (non-fiction) hoặc hồi ký (memoir) thông thường hơn, mức thu nhập cũng có thể dao động từ 10.000 USD đến 50.000 USD.
- Viết blog và bài viết chuyên ngành: Đối với các bài đăng blog hoặc bài viết chuyên ngành, ghostwriter có thể kiếm được từ 100 USD đến 500 USD mỗi bài trên thị trường quốc tế. Tại Việt Nam, mức giá có thể được tính theo số lượng từ. Ví dụ, với mức 800-900 đồng/từ, một ghostwriter có kinh nghiệm có thể thu về khoảng 30 triệu đồng cho một dự án khoảng 32.000 chữ. Mức giá cụ thể sẽ phụ thuộc vào chủ đề, độ dài, và yêu cầu về chất lượng, cũng như mức độ chuyên sâu của bài viết.
- Viết nội dung quảng cáo và tiếp thị: Lĩnh vực này thường có mức thu nhập thấp hơn so với viết sách, nhưng vẫn hấp dẫn. Một bài viết quảng cáo có thể mang lại từ 50 USD đến 200 USD, tùy thuộc vào độ dài và yêu cầu cụ thể của chiến dịch.
Các yếu tố chính ảnh hưởng đến thu nhập của Ghostwriter:
- Kinh nghiệm và kỹ năng: Những người viết có kinh nghiệm, portfolio đa dạng và kỹ năng viết xuất sắc thường đòi hỏi mức thù lao cao hơn.
- Loại hình và độ phức tạp của dự án: Viết một cuốn sách đòi hỏi nhiều thời gian và công sức hơn một bài blog, do đó thu nhập cũng chênh lệch đáng kể.
- Số lượng từ/Độ dài nội dung: Nhiều dự án được tính phí dựa trên số lượng từ hoặc độ dài tổng thể.
- Danh tiếng của khách hàng: Viết cho một người nổi tiếng hoặc một thương hiệu lớn thường mang lại thu nhập cao hơn.
- Ngân sách của khách hàng: Khả năng chi trả của khách hàng cũng là một yếu tố quyết định.
- Thị trường: Thu nhập ở các thị trường phát triển như Âu Mỹ thường cao hơn so với Việt Nam, tuy nhiên, nghề này đang dần trở nên phổ biến và chuyên nghiệp hơn tại Việt Nam, mở ra nhiều cơ hội thu nhập tốt.
Phân biệt Ghost Writer và Content Writer
Lợi ích của việc thuê Ghostwriter là gì đối với doanh nghiệp?
- Tiết kiệm thời gian và nguồn lực: Giải phóng thời gian cho lãnh đạo và nhân viên tập trung vào các hoạt động kinh doanh cốt lõi, thay vì phải tự mình đảm nhận công việc viết lách tốn nhiều công sức.
- Nâng cao chất lượng nội dung: Ghostwriter là những người viết chuyên nghiệp, thường có chuyên môn sâu rộng trong lĩnh vực cụ thể hoặc kỹ năng nghiên cứu, giúp tạo ra nội dung có chiều sâu, chuyên nghiệp và hấp dẫn hơn.
- Tăng cường hiệu quả SEO: Ghostwriter có kinh nghiệm về SEO sẽ biết cách tối ưu hóa nội dung (từ khóa, cấu trúc, khả năng đọc) để cải thiện thứ hạng trên các công cụ tìm kiếm, giúp thông điệp của doanh nghiệp dễ dàng được tìm thấy trực tuyến.
- Đẩy nhanh tiến độ xây dựng thương hiệu: Với khả năng sản xuất nội dung chất lượng một cách nhanh chóng, ghostwriter giúp doanh nghiệp gia tăng nhận diện thương hiệu và tiếp cận công chúng hiệu quả hơn.
- Đảm bảo tính nhất quán và chuyên nghiệp: Ghostwriter giúp duy trì một giọng văn, phong cách nhất quán cho thương hiệu, đặc biệt hữu ích khi doanh nghiệp muốn xuất bản nội dung dưới một tên chung hoặc cần khối lượng lớn nội dung.
- Cung cấp góc nhìn mới mẻ: Người viết bên ngoài có thể mang đến những ý tưởng và cách tiếp cận mới, tránh sự lặp lại nhàm chán trong nội dung và thu hút thêm đối tượng độc giả.
- Hỗ trợ sản xuất nội dung quy mô lớn: Đáp ứng nhu cầu tạo ra nhiều nội dung một cách nhanh chóng và hiệu quả, phục vụ cho các chiến dịch marketing và quảng bá.
Ưu nhược điểm của Ghostwriter là gì?
Ưu điểm của Ghostwriter:
- Linh hoạt về thời gian và địa điểm: Có thể làm việc tự do, sắp xếp lịch trình cá nhân và làm việc từ bất cứ đâu có kết nối internet.
- Đa dạng chủ đề và dự án: Được tiếp xúc và viết về nhiều lĩnh vực khác nhau, giúp mở rộng kiến thức và kỹ năng.
- Xây dựng mạng lưới quan hệ: Có cơ hội làm việc với nhiều khách hàng, biên tập viên, và các chuyên gia khác trong ngành.
- Tập trung vào chuyên môn viết: Chỉ cần tập trung vào việc viết lách mà không phải lo lắng về các khía cạnh khác như marketing bản thân (nếu làm qua trung gian) hoặc quy trình xuất bản phức tạp.
- Thu nhập tiềm năng: Với kinh nghiệm và danh tiếng tốt, ghostwriter có thể đạt được mức thu nhập hấp dẫn.
- Học hỏi liên tục: Luôn phải nghiên cứu và tìm hiểu thông tin mới để hoàn thành các dự án, giúp nâng cao trình độ chuyên môn.
Nhược điểm của Ghostwriter:
- Thiếu sự công nhận công khai: Công sức và tài năng không được ghi nhận trực tiếp dưới tên của mình, có thể ảnh hưởng đến việc xây dựng thương hiệu cá nhân như một tác giả.
- Phụ thuộc vào khách hàng: Nguồn thu nhập và công việc không ổn định, phụ thuộc vào việc tìm kiếm và duy trì khách hàng.
- Áp lực về thời hạn và chất lượng: Luôn phải đáp ứng yêu cầu khắt khe về thời gian và đảm bảo chất lượng bài viết theo mong muốn của khách hàng.
- Nguy cơ không được thanh toán hoặc tranh chấp: Có thể gặp rủi ro về việc thanh toán không đầy đủ, không đúng hạn hoặc các tranh chấp hợp đồng khác nếu không có thỏa thuận rõ ràng.
- Cảm giác cô đơn hoặc bị cô lập: Công việc thường mang tính độc lập, ít có sự tương tác trực tiếp với đồng nghiệp.
- Phải thích ứng với nhiều giọng văn khác nhau: Cần có khả năng linh hoạt để viết theo phong cách và giọng điệu của khách hàng hoặc thương hiệu mà họ đại diện.
Làm sao để trở thành một Ghost Writer?
Để trở thành một Ghostwriter chuyên nghiệp và thành công, bạn cần hội tụ nhiều yếu tố từ kỹ năng chuyên môn đến tư duy làm việc hiệu quả.
Nền tảng kỹ năng cốt lõi
- Kỹ năng viết xuất sắc và đa dạng: Bạn cần khả năng biến hóa linh hoạt qua nhiều văn phong, tông giọng khác nhau – từ học thuật, nghiêm túc cho các bài nghiên cứu, báo cáo; trẻ trung, thời thượng cho nội dung mạng xã hội; đến lãng mạn, giàu chất văn cho tác phẩm văn học hay blog cá nhân. Khả năng nắm bắt nhanh chóng các chủ đề mới và lĩnh vực khác nhau là tối quan trọng.
- Kỹ năng biên tập sắc sảo: Không chỉ viết tốt, bạn cần có khả năng tự biên tập, rà soát lỗi chính tả, ngữ pháp, và đảm bảo tính logic, mạch lạc cho bài viết.
- Kiến thức SEO cơ bản: Hiểu biết về tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO) sẽ là một lợi thế lớn, giúp nội dung bạn viết dễ dàng tiếp cận đối tượng mục tiêu trên nền tảng số.
- Sự tỉ mỉ, cẩn thận và khả năng nghiên cứu: Ghostwriter thường phải viết về những chủ đề không thuộc chuyên môn sâu của mình. Do đó, khả năng tìm kiếm, chắt lọc thông tin chính xác và trình bày một cách cẩn trọng là rất cần thiết.
- Nhạy bén với xu hướng: Luôn cập nhật những xu hướng mới nhất trong lĩnh vực nội dung và các ngành nghề khác nhau để hiểu được nhu cầu của khách hàng nói riêng và nhu cầu trong marketing nói chung.
Xây dựng hành trang và thương hiệu cá nhân
- Tạo dựng Portfolio ấn tượng: Đây là công cụ mạnh mẽ nhất để chứng minh năng lực của bạn. Hãy tổng hợp những dự án bạn đã thực hiện (dù là tự do hay chính thức), các bài viết mẫu chất lượng cao thể hiện được sự đa dạng trong phong cách và lĩnh vực bạn có thể đảm nhận.
- Mở rộng mạng lưới quan hệ (Networking): Dù có thể là thử thách với những người hướng nội, việc xây dựng và nuôi dưỡng các mối quan hệ chuyên nghiệp đóng vai trò then chốt. Hãy tận dụng mối quan hệ sẵn có, nhờ khách hàng cũ giới thiệu, tham gia các cộng đồng viết lách trên mạng xã hội, diễn đàn, hoặc tìm kiếm cơ hội qua các website freelance phổ biến.
Tư duy chuyên nghiệp và tiếp cận khách hàng
- Đặt mình vào vị trí khách hàng: Yếu tố then chốt để thành công là khả năng thấu hiểu sâu sắc vấn đề, nhu cầu và mục tiêu của khách hàng. Từ đó, bạn có thể cung cấp những giải pháp nội dung hiệu quả, giải quyết triệt để những gì họ đang tìm kiếm. Có thể áp dụng nhiều phương pháp hữu ích ví dụ như nguyên tắc 5W1H để xác định mục tiêu, vấn đề.
- Chủ động và có trách nhiệm: Luôn chủ động trong việc tìm kiếm cơ hội mới, quản lý thời gian hiệu quả, duy trì động lực làm việc và đảm bảo tính chuyên nghiệp, giữ cam kết trong mọi dự án.
- Không ngừng học hỏi và nâng cao chuyên môn: Thị trường luôn thay đổi, vì vậy việc liên tục trau dồi kỹ năng, cập nhật kiến thức và mở rộng hiểu biết sang các lĩnh vực mới sẽ giúp bạn duy trì lợi thế cạnh tranh.
Quy trình làm việc của Ghost Writer
Bước 1: Tiếp nhận yêu cầu và thống nhất mục tiêu:
- Chủ động liên hệ (gặp mặt trực tiếp hoặc trao đổi trực tuyến qua email, điện thoại) với khách hàng để nắm bắt toàn diện thông tin về dự án.
- Làm rõ các yếu tố cốt lõi: mục đích chính của nội dung, chân dung độc giả mục tiêu, văn phong mong muốn và các yêu cầu đặc thù khác từ phía khách hàng.
Bước 2: Nghiên cứu chuyên sâu và tổng hợp dữ liệu:
- Tiến hành tìm kiếm, phân tích và thẩm định thông tin một cách kỹ lưỡng liên quan đến chủ đề được giao.
- Đảm bảo nguồn tài liệu đa dạng và đáng tin cậy để xây dựng nền tảng kiến thức vững chắc, đảm bảo tính chính xác và chiều sâu cho bài viết.
Bước 3: Xây dựng đề cương chi tiết:
- Dựa trên kết quả nghiên cứu và yêu cầu đã thống nhất, phác thảo một cấu trúc nội dung logic và khoa học.
- Đề cương bao gồm các hạng mục chính: tiêu đề chủ đạo, các tiêu đề phụ và những luận điểm, ý tưởng then chốt sẽ được triển khai.
Bước 4: Triển khai viết bản nháp đầu tiên:
- Bám sát đề cương đã được phê duyệt, tiến hành chấp bút, truyền tải ý tưởng một cách rõ ràng, mạch lạc.
- Lựa chọn và duy trì giọng văn, phong cách viết đã được thống nhất với khách hàng, đảm bảo sự nhất quán và phù hợp.
Bước 5: Tiếp nhận phản hồi và hiệu chỉnh linh hoạt:
- Gửi bản nháp cho khách hàng để xem xét và đóng góp ý kiến.
- Cẩn trọng tiếp thu mọi phản hồi, tiến hành chỉnh sửa, bổ sung hoặc điều chỉnh nội dung cần thiết cho đến khi khách hàng hoàn toàn hài lòng với sản phẩm.
Bước 6: Rà soát toàn diện và hoàn thiện sản phẩm:
- Sau khi nội dung đã được khách hàng chấp thuận, thực hiện công đoạn kiểm tra tổng thể lần cuối.
- Chú trọng vào việc loại bỏ các lỗi chính tả, ngữ pháp, đảm bảo sự trôi chảy và tính nhất quán của toàn bộ cấu trúc bài viết trước khi bàn giao.
Bước 7: Hỗ trợ sau bàn giao và duy trì quan hệ:
- Chủ động liên lạc với khách hàng sau khi sản phẩm được giao để ghi nhận đánh giá.
- Luôn sẵn sàng hỗ trợ nếu phát sinh các yêu cầu chỉnh sửa hoặc bổ sung nhỏ.
- Hướng đến việc xây dựng mối quan hệ hợp tác lâu dài và tốt đẹp với khách hàng.
Sai lầm phổ biến khi nói về nghề Ghost Writer
- Ghost Writer chỉ đơn thuần sao chép ý tưởng: Thực tế, họ là những người đồng sáng tạo, đòi hỏi kỹ năng thấu hiểu, phân tích sâu sắc để biến ý tưởng ban đầu của khách hàng thành một tác phẩm hoàn chỉnh, có cấu trúc và thông điệp rõ ràng. Họ không chỉ viết mà còn tư vấn, định hình nội dung.
- Ghost Writer thiếu kỹ năng và sự sáng tạo: Ngược lại, một Ghost Writer giỏi phải sở hữu kỹ năng viết lách đa dạng, khả năng nghiên cứu chuyên sâu và một tư duy sáng tạo linh hoạt để có thể hóa thân vào nhiều phong cách, giọng văn khác nhau, đồng thời làm cho nội dung trở nên độc đáo và hấp dẫn.
- Công việc của Ghost Writer không có giá trị riêng: Dù không đứng tên trên tác phẩm, Ghost Writer đóng góp trí tuệ và công sức quan trọng. Họ giúp hiện thực hóa những thông điệp, câu chuyện mà người khác không có thời gian hoặc khả năng tự viết, tạo ra giá trị thực tế cho sản phẩm cuối cùng.
- Thuê Ghost Writer là hành vi gian lận, thiếu trung thực: Đây là một dịch vụ chuyên nghiệp và hợp pháp. Việc thuê Ghost Writer tương tự như việc sử dụng chuyên gia trong các lĩnh vực khác (luật sư, kế toán). Quan trọng là sự minh bạch (nếu cần) và mục đích sử dụng tác phẩm.
- Dịch vụ Ghost Writer chỉ dành cho người nổi tiếng hoặc giới thượng lưu: Ngày nay, dịch vụ này đã trở nên phổ biến và dễ tiếp cận hơn với nhiều đối tượng khách hàng, từ doanh nhân, chuyên gia muốn chia sẻ kiến thức, đến cá nhân muốn lưu giữ kỷ niệm, câu chuyện cuộc đời. Mức độ đầu tư phụ thuộc vào yêu cầu và quy mô dự án.
Tìm việc Ghost Writer ở đâu?
Khai thác mạng lưới quan hệ cá nhân (Networking)
- Ưu điểm: Đây thường là kênh mang lại những cơ hội việc làm có độ tin cậy cao nhất. Lời giới thiệu từ người quen, đồng nghiệp cũ hoặc khách hàng trước đây có thể giúp bạn tiếp cận những dự án chất lượng mà không phải cạnh tranh quá nhiều. Khả năng được chấp nhận cũng thường cao hơn do có sự bảo chứng nhất định.
- Lưu ý: Không nên chỉ phụ thuộc vào nguồn này, đặc biệt nếu bạn xem Ghost Writing là nguồn thu nhập chính. Sự bị động chờ đợi giới thiệu sẽ giới hạn số lượng công việc và khó đảm bảo thu nhập ổn định. Hãy chủ động gợi mở về khả năng và mong muốn làm việc của bạn với những người trong mạng lưới.
Săn cơ hội trên các diễn đàn và hội nhóm chuyên ngành
- Tiềm năng: Các hội nhóm trên mạng xã hội (ví dụ: Facebook, LinkedIn) hoặc các diễn đàn về viết lách, marketing, content là nơi tập trung đông đảo người có nhu cầu tuyển dụng và tìm việc. Tin tuyển dụng được đăng tải thường xuyên, mang đến nhiều lựa chọn.
- Lưu ý: Môi trường mạng xã hội thường thiếu sự kiểm duyệt chặt chẽ. Do đó, cần hết sức cẩn trọng với các tin đăng tuyển, đặc biệt là cho vị trí Ghost Writer, để tránh nguy cơ lừa đảo, không được thanh toán hoặc bị "đánh cắp" chất xám.
Đăng ký và tìm việc trên các nền tảng freelance uy tín
- Hiệu quả cao: Đây là phương pháp được nhiều Ghost Writer và freelance content creator ưa chuộng vì tính chuyên nghiệp và số lượng dự án dồi dào. Các nền tảng này hoạt động như một thị trường kết nối trực tiếp người viết với khách hàng.
- Tính cạnh tranh và cơ hội: Mặc dù tính cạnh tranh trên các nền tảng này khá cao, nhưng đây cũng là nơi bạn có thể tìm thấy những dự án chất lượng với mức thù lao hấp dẫn (ví dụ, mức khởi điểm có thể dao động từ 100.000đ – 250.000đ cho một bài viết 1000 từ, tùy thuộc vào yêu cầu và kinh nghiệm). Việc xây dựng một hồ sơ (profile) ấn tượng và chủ động chào giá các dự án phù hợp là rất quan trọng.
Tìm kiếm thông tin việc làm cơ hội trong ngành quảng cáo
- Các trang tuyển dụng tổng hợp: Nhiều trang web tuyển dụng lớn cũng có các mục riêng cho việc làm freelance, bao gồm cả content writing.
- Website chuyên ngành quảng cáo (ví dụ: nganhquangcao.vn): Mặc dù các trang như nganhquangcao.vn chủ yếu cung cấp tin tức, kiến thức chuyên ngành và các bài phân tích về lĩnh vực quảng cáo, truyền thông, đây vẫn có thể là nguồn tham khảo hữu ích. Bạn có thể tìm thấy thông tin về các agency, công ty truyền thông đang hoạt động, từ đó chủ động tìm hiểu về nhu cầu tuyển dụng cộng tác viên content của họ.
Đó là những gì bạn cần biết để hiểu hơn nghề Ghost Writer là gì. Cùng với sự hội nhập, phát triển kinh tế hiện nay, nhu cầu tìm kiếm các cây bút với sự linh hoạt trong từ ngữ càng tăng cao, càng có thêm cơ hội cho dân content chuyên nghề Ghostwriter. Theo dõi mục diễn đàn của website để được cập nhật thêm kiến thức về quảng cáo, truyền thông, marketing nhé.
Comments
Post a Comment